Polonya, yüzölçümü, nüfus ve ekonomik potansiyeli ile orta büyüklükte bir Avrupa ülkesidir. Yaklaşık 312 bin kilometrekarelik yüzölçümü ile Avrupa’nın 10. dünyanın 69. büyük ülkesidir. GSYH’de son yıllarda istikrarlı ve hızlı artış nedeniyle dünya ekonomisindeki önemi ve payı yükselmektedir.

Polonya taşkömürü, linyit ve bakır başta olmak üzere önemli maden kaynaklarına sahip bir ülkedir. Taşkömürü ve linyit rezervleri bakımından dünya sıralamasında 5. konumda bulunan ülkenin 43 milyar ton taş kömürü rezervinin olduğu tahmin edilmektedir. Dünyadaki üçüncü büyük bakır rezervi Polonya’dadır. Öte yandan, sülfür, çinko, kurşun, gümüş, magnezyum, kaolin, kil, potas ve tuz rezervleri mevcuttur.

Ülkede, 1989 yılından sonra serbest piyasa ekonomisine geçiş yönünde ekonomik politikalar izlenmiştir. Polonya ekonomisi, 2002 yılından itibaren hızla iyileşme göstermiştir. GSYİH artışının arkasında özellikle başarılı ihracat performansı yatmaktadır. Zaman içinde iç talebin güçlenmesi, özel tüketim ve sabit yatırımların artması da hızlı büyümenin temel dinamikleri olmuştur.

Polonya ekonomisi, 1991 yılından başlamak üzere 20 yıldan daha uzun bir süredir istikrarlı bir şekilde büyümüştür. 1992-2008 yılları arasında yıllık ortalama %4,5 büyüme gerçekleştirmiştir. En düşük büyüme %1 ile 2001 yılında olmuştur. Polonya ekonomisi, 1995-1997 ve 2006-2007 yıllarında yaklaşık 5 yılda yıllık ortalama %6 büyümüştür. 2008 yılında uluslararası ekonomik durgunluğa rağmen 2010 yılında %3,9 ve 2011 yılında % 4,3 büyümeyi başarmıştır. 2012 yılında ise, yavaşlayarak %2 oranında büyümüştür.

2015 yılında ise 474,8 milyar Dolara ulaşan GSYH, Polonya ekonomisini dünyanın 24’üncü ve Avrupa’nın 9’uncu en büyüğü konumuna getirmiştir. Aynı yıl kişi başı milli gelir 12.492 Dolar ve satın alma paritesine göre de 26.499 Dolara ulaşmıştır. 2015 yılında %3,9 büyüyen ekonomi 2016 yılında %2,86, 2017 yılında %4,55 büyümüştür. IMF tahminlerine göre 2018 yılında %4,07 ve 2019 yılında %3,54 oranına büyüme beklenmektedir. Sözkonusu ekonomik büyüme performansı ile Polonya, Avrupa’daki en hızlı büyüyen ekonomiler arasında başlarda yerini sağlamlaştırmıştır.

Özelleştirme uygulamaları neticesinde, ülke Merkezi ve Doğu Avrupa Ülkeleri içerisinde en fazla doğrudan yabancı sermaye yatırımlarına konu olan ülke konumuna gelmiştir. Ülkede alt yapı yatırımlarının hız kazanması, doğrudan yabancı sermayenin pazara olan ilgisinin kesintisiz devam etmesi ve tüketim harcamalarının mali krizden nispeten daha az etkilenmesi gibi nedenlerden ötürü Polonya, 2008-2009 mali krizi boyunca pozitif büyüme gösteren yegâne AB üyesi ülke olmuştur.

Özellikle ihracata yönelik yabancı sermaye yatırımları Avro bölgesinde yaşanan krize rağmen ihracatta görülen artışa önemli katkıda bulunmuştur.

Polonya’nın son yıllarda dış ticaretindeki artış, büyük ölçüde uluslararası şirketlerin AB pazarına yönelik üretimlerini Merkez ve Doğu Avrupa’ya, özellikle Polonya’ya kaydırmaları ve artan refah sonucu tüketim harcamalarının artmasıyla açıklanmaktadır.

GSYİH 2016 yılında %2,86, 2017 yılında %4,55 büyüme gerçekleşmiştir. 2018 yılında sabit fiyatlara göre %4,07 oranında artan GSYH’nin, 2019 yılında %3,54 oranında artarak 650 milyar $ olması beklenmektedir. GSYİH artışının arkasında özellikle başarılı ihracat performansı yatmaktadır. Zaman içinde iç talebin güçlenmesi, özel tüketim ve sabit yatırımların artması da hızlı büyümenin temel dinamikleri olmuştur.

Ülkede AB fonları kaynaklı alt yapı yatırımlarının devam etmesi, doğrudan yabancı sermayenin Polonya pazarına olan ilgisinin devam etmesi ve tüketim harcamalarının diğer Avrupa ülkelerine göre mali krizden nispeten daha az etkilenmesi gibi nedenlerden ötürü, Polonya ekonomisinin önümüzdeki dönemde de pozitif büyümesi muhtemeldir.

Polonya önemli ölçüde doğrudan yabancı sermaye yatırımlarına konu olan bir ülke durumundadır. 2017 yılı sonu itibariyle, ülkeye giren FDI stoku 282 milyar doların üzerine çıkmıştır.

Polonya`ya giriş yapan doğrudan yabancı sermayenin ülkelere göre dağılımına ilişkin verilere bakıldığında, ülkeye gelen doğrudan yabancı sermayenin %80’den fazlası AB kaynaklıdır. Yabancı yatırımlar imalat sanayinin yanı sıra ticaret ve finansman alanlarında yoğunlaşmaktadır. Yabancı yatırımların yoğun olduğu imalat sanayi kolları ise gıda işleme, otomotiv, kâğıt, elektronik, elektrik ve kimya endüstrileridir.

Polonya’ya yönelik doğrudan yabancı sermaye yatırımları, bu ülkenin AB’ye üye olduğu 2004 yılı öncesinde yılda sadece 4 milyar Avro düzeyinde iken, üyelik sonrasında düzenli olarak artmış ve 2007 yılında 17,2 milyar Avro ile en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Söz konusu meblağ 2009 yılında 9,9 milyar Avro ve 2010 yılında 7,3 milyar Avro ile sınırlı kalmış olmakla birlikte, 2011 yılında doğrudan yabancı sermaye girişinin yeniden artış eğilimine girmiştir. Polonya AB’ye yeni katılan Merkez ve Doğu Avrupa ülkeleri arasında en fazla yabancı sermaye çeken ülkedir.  En yakın rakipleri olan Romanya ve Çek Cumhuriyeti’nin iki katı kadar yabancı yatırım stokuna sahiptir.

Doğrudan yabancı sermayenin Polonya’yı tercih etmesinin başlıca sebeplerinin, AB üyeliği ve Orta Avrupa’daki konumunun yanı sıra, kalifiye iş gücü, büyük şirketlerle işbirliğine hazır çok sayıda küçük ve orta ölçekli işletmenin mevcudiyeti, AR-GE, iyi yönlendirilmiş devlet yardımları ve üniversitelerle işbirliğine hazır teknoparklar olduğu değerlendirilmektedir. Polonya’da yabancı yatırımların cezbedilmesi amacıyla, yatırımcılara bazı vergi muafiyet ve avantajlarının (kurumlar vergisi muafiyeti, yatırım amaçlı arazilerin rekabetçi fiyatlarla satın alınabilmesi, yatırımla ilgili hizmetlerde ücretsiz yardım ve bazı bölgelerde emlak vergisinden muafiyet) sağlandığı 14 Özel Ekonomik Bölge ve bu bölgelere bağlı alt bölgeler teşkil edilmiş bulunmaktadır.

Polonya’nın 2004 yılındaki AB üyeliğine kadar 23 Nisan 1974 tarihli Ticaret Anlaşması ve 4 Ekim 1999 tarihli Serbest Ticaret Anlaşması çerçevesinde şekillenen Türkiye-Polonya ticari ilişkileri, bu tarihten itibaren Gümrük Birliği esasına dayanarak yürütülmektedir.

Türkiye ile Polonya arasındaki ticaretin hacmi 2000 yılından itibaren düzenli bir artış göstermiştir. Ancak, iki ülke arasındaki ticaret dengesi 2004 yılında ülkenin AB’ye üye olmasından itibaren ülkemiz aleyhine gelişmektedir. Bu durum, büyük ölçüde AB ve diğer gelişmiş ülkeler kaynaklı yabancı sermaye yatırımları sonucu ülkemizin ihtiyacı bulunan mamul ve yarı mamul ürünlerin Polonya’dan tedarik edilmesiyle açıklanabilmektedir.

AB kaynaklarından Polonya’ya 2020 yılına kadar tahsis edilen mali destek 82 milyar Avro’dur. Verilen bu desteğin %41’i altyapı için ayrılmıştır. Desteğin diğer bölümü ise insan kaynakları, yenilik, çevre koruma ve tarımın modernizasyonu için tahsis edilmiştir. Ülkenin altyapısındaki çeşitli yenileme ve geliştirme faaliyetleri ülkemiz firmaları açısından önemli fırsatlar yaratabilir.

Polonya perakende sektöründe halen doygunluk noktasına ulaşılmadığı belirtilmektedir. Yeni yerleşim bölgelerinde büyük formatlı merkezlerin yanı sıra, bilhassa süpermarket ve bitişiğinde küçük perakende hizmet galerisi formatı merkezlerde büyük potansiyel olduğu ifade olunmaktadır.

Polonya’nın toplam enerji tüketimi içinde yenilenebilir enerjinin 2020 yılından evvel %15’e çıkarılması hedefi çerçevesinde, rüzgâr çiftliklerinin sayısındaki artış, rüzgâr türbinlerinin aksam ve parçalarına yönelik talebi artırması beklenmektedir.

Polonya’nın orta ve uzun vadede karşı karşıya kalacağı en önemli sorunların başında "nüfus azalması ve yaşlanması” gelmektedir. Polonya nüfusu halihazırda 7,4 milyon kişi 60 yaş üzerindedir. Yaşlı nüfusun artmaya devam edeceği belirtilmektedir. Yaşlı nüfus için hayatı kolaylaştıracak ve sağlığını koruyacak yaşlı dostu ürünler (ev içi ekipman, dekorasyon ürünleri ilaç, yaşlı için tekstil ürünleri, doğal-sağlıklı yaşam temalı gıda ürünleri gibi) potansiyel arz edebilir.

Yatırım ve ticaret fırsatlarında öne çıkan sektörler ise;
Polonya yatırımcılar için iç pazarı ve yakın olduğu pazarlar itibariyle rekabetçi maliyet avantajları sunan bir ülke olarak dinamik sanayisi ve istikrarlı büyüyen iç pazarı ve yakın coğrafya ülkeleri ile gelişen ticari ve ekonomik ilişkileri ile ihracatçılarımızın önem verdiği hedef bir pazardır. 

Elektronik – Elektrik Ürünleri
Polonya son yıllarda belirgin şekilde elektronik ürünler üretiminde Avrupa’nın önde gelen merkezlerinden biri haline gelmiştir. Polonya, artan popülerliği ile LCD ekran TV’ler dahil olmak üzere elektronik ürünler ve elektrikli ev aletlerinde bilinen markaların üretim merkezi olmuştur. Avrupa’da üretilen LCD TV’lerin %50’si Polonya’da üretilmektedir.

Yabancı yatırımcılar bilgisayardan iletişime, parçalardan radyo-video ürünlerine elektronik ve elektrikli ev aletleri sektöründe hemen hemen her ürünün üretimi için yatırım yapmıştır. Polonya’daki kalifiye işgücü, üst düzey eğitim veren üniversiteleri, stratejik coğrafi konum ülkeyi bölgesindeki en rekabetçi ülke yapmasından dolayı yabancı yatırımcıları çekmektedir.

Elektrikli Ev Aletleri
Polonya elektrikli ev aletleri fabrikaları için mükemmel bir konum. Birçok uluslararası üretici halihazırda yatırım yapmıştır. Sözkonusu yatırımlar, yatırım teşvikleri, yerel yönetimlerce verilen destekler, yatırım yapılacak bölgelerin altyapılarının tamamlanmış olması ve yüksek kalifiye iş gücünün cazibesine cevaben yapılmıştır. Bir diğer önemli avantaj ise, Polonya’nın AB’nin zengin pazarlarına yakınlık açısından mükemmel coğrafi konumun Avrupa’nın merkezinde olmasıdır. Buna ek olarak 14 milyon hane ile geniş iç pazardır.

Otomotiv
Polonya otomotiv sektörü Avrupa’daki en büyük sanayilerden biridir. Mevcut ve potansiyel yatırımcıları, maliyet-etkin işgücü, başlıca orijinal ekipman üreticilerine yakınlık ve yüksek üretim kalitesi çekmektedir. General Motor, Fiat ve Volkswagen’in motorlu taşıt montaj fabrikalarına ek olarak Polonya motor, motor parçaları ve geniş çeşitlilikte otomotiv parçaları üretimine de ev sahipliği yapmaktadır. VolkswagenCrafter’ın  Wrzesnia şehrine 800 milyon Avro’luk yeni fabrika yatırımı sektördeki sözkonusu gelişime ivme kazandırmıştır.  2016 yılında Mercedens-Benz ve Toyota sırasıyla 500 milyon Avro ve 150 milyon Avro yatırım yapacaklarını açıkladı.

Havacılık Sanayi
100 yıllık havacılık geleneği ve 80 yılı aşan havacılık sanayi ile Polonya, bu alanda proje geliştirilecek Avrupa’daki en iyi bölgelerden biridir. Polonya havacılık sanayi, uçak ve uçak parçaları, bakım ve onarım, bilimsel araştırma ve pilot eğitimini kapsamaktadır. Bunlara paralel olarak, bazı çok uluslu havacılık sanayi şirketinin Polonya’da faaliyette olması ve üretimlerinin %90’ından fazlasını ihraç etmesi bir rastlantı değildir. Polonya, ayrıca, Boeing, Airbus ve Embraer gibi şirketler için çok sayıda ürünü üreten küçük ve orta ölçekli şirketlere ev sahipliği yapmaktadır.

İnşaat
İnşaat mühendisliği ve inşaat geleneği Polonya ekonomisi üzerinde derin etkilere sahiptir. Bir diğer önde gelen yatırım alanı olan gayrimenkul sektörü, inşaat malzemeleri, inşaat makinelerine dair yeni teknolojilere; esnek fakat yüksek karlılık imkânı sunan bu sektöre doğrudan yatırımlar artmaktadır.

İş Merkezleri
Uluslararası şirketler, Polonya’yı finans ve muhasebe, halkla ilişkiler ve tanıtım, bilişim teknolojisi, tedarik zinciri ve müşteri hizmetleri gibi faaliyetlerini yerleştirecekleri mükemmel bir yer olarak değerlendirmektedir. Polonya, halihazırda yaklaşık 212.000 kişiyi istihdam eden 40’dan fazla dilde hizmet verebilen baz istasyonu alt sistem hizmetleri Avrupa Merkezi konumunu kazanmıştır. Polonya, yüksek kalifiye insan kaynağı, altyapısı, iletişim ve teknolojik destek ve telif hakları ve bilgi güvenliği düzenlemeleri ile bu alandaki yatırımcılara cazip gelmektedir. 

Araştırma ve Geliştirme Merkezleri
Polonya’da 33.000 Polonyalı bilim insanı ve uzmanının çalışmalar yaptığı 182 araştırma ve geliştirme merkezi faaliyetlerini sürdürmektedir. Sözkonusu merkezlerin büyük bölümü, iletişim, finans, otomotiv, kimya, havacılık, gıda ve IT alanlarında araştırmalar yapılmaktadır. 2014-2020 yıllarında yapılan araştırma ve geliştirme merkezlerindeki çalışmalara AB 7,6 milyar Avro destek vermektedir.

Bilişim Teknolojisi (IT)
Polonya IT pazarı Merkez ve Doğu Avrupa’da ikinci en büyük pazardır. Polonya’nın bu alandaki konumunun uluslararası Kabul görmesinin en önemli faktörleri; Polonyalı IT uzmanları, ilgili hizmetlerin kalitesi, yüksel düzey yaratıcılık, yüksek kalitede altyapının mevcudiyeti ve maliyet etkinliğidir. Euromoney, 2015-2019 döneminde IT hizmetlerinin yıllık ortalama %8,2 büyüyeceğini ve yazılım sektörünün de %7,4 büyüyeceğini tahmin etmiştir. Bilgisayar üretiminin de %3,2 yıllık büyüme ile gelişeceğini tahmin etmiştir.

Biyoteknoloji ve İlaç
Modern biyoteknoloji ve ilaç sanayi Polonya’nın ekonomik gelişimindeki önemini artırmaktadır. Bu alandaki en önemli alt sektörler, biyoteknolojinin kullanıldığı ilaç, ecza, bitki yetiştiriciliği, hayvan besiciliğidir. Biyo-ürünler ve biyo-yakıt alanındaki istikrarlı gelişme özellikle izlenmelidir.  Modern genetik mühendisliği tekniklerinin kullanımı ile üretilen hormonlar, antibiyotikler, Polonya’nın biyo-teknolojinin dikkat çeken bir özelliği haline gelmektedir. Bunlara paralel olarak Polonya’da yerleşik ilaç üreticileri müşterilerinin ve yatırımcılarının güvenini kazanmış ve yeni dış pazarlar kazanmaya başlamıştır. Bu sektördeki en önemli avantajlar, yüksek araştırma yapma potansiyeli ve yüksek eğitimli bilim insanlarının belirgin bir kalitede mevcut olmasıdır. 

Medikal Ekipman
Polonya medikal ekipman sanayinde büyük bir potansiyel mevcuttur. Araştırma kuruluşu PMR’nın tahminine göre 2016-2021 döneminde yıllık ortalama %7 büyüme beklemektedir.

Sağlık Hizmetleri
Sağlık hizmetleri Polonya’da en hızlı büyüyen sektörlerden birisidir. Polonya’da 20.000’den fazla klinik ve cerrahi müdahale merkezi, 500’den fazla estetik tıp merkezi ve yaklaşık 1500 hastahane mevcuttur. Bunlara ek olarak çok sayıda bulunan SPA ve sağlık merkezileri sayısı da istikrarlı ve hızlı bir şekilde artmaktadır. Polonya’nın sağlık hizmetleri sektöründeki avantajları; yüksek kalitede medikal uzmanların mevcudiyeti, yüksek kaliteli hizmet sunumu, tedavi için kısa süre beklenmesi, tedavi süreci için rekabet gücü yüksek ücretlendirme ve modern medikal ekipman parkı sayılabilir.

Gıda Sektörü
Polonya gıda sektörü, Avrupa Birliği içinde en büyük yedinci gıda sanayidir. Polonya, hem Avrupa hem dünyada tarım ve bahçecilik ve hayvansal gıdalar üretiminde önde gelen ülkelerden birisidir. Elma, havuç ve alkolsüz içecekler (vişne, ahududu, kuzu üzümü) AB’nin lideridir. Ayrıca, çilek üretiminde de Avrupa’nın lider üreticilerinden birisidir.  Polonya’nın meyve ve meyveden imal ürünleri hem iç piyasa da hem de dış pazarlarda tercih edilmektedir.  Bunlara ek olarak Polonya kırmızı ette en büyük üreticilerden birisi ve kaz üretiminde de en büyük ülkedir. Polonya Polonya’nın yıllık ortalama 20 milyar Avro’nun üzerinde gıda ürünleri ihracatı bulunmaktadır. Polonya hububat üretiminde de AB’nin önde gelen üreticilerindendir.

Yat sektörü
Polonya çeşitli hizmetlerin verildiği tersanelerin yanı sıra kaliteli yat ve motorlu tekne inşa eden kayıkhaneler bulunmaktadır. Sözkonusu kayıkhanelerde üretilen yatlar ve motorlu teknelerin çoğunluğu ihraç (%90) edilmektedir.

Kozmetik
Polonyalı kozmetik ürünleri sadece iç piyasada değil dış piyasalarda da popülerliğini artırmaktadır. Polonya kozmetik sanayinin önemli avantajları; tecrübe, yüksek kalite, yaratıcı ürünler, yüksek kalifiye mesleki insan gücü, estetik ve modern dizayn şeklindedir. 

Mobilya
Polonya mobilya sanayi çok hızlı bir şekilde gelişmektedir. Polonya’nın sistem değişikliğinden sonra sektör 61 kat büyümüştür.  Bugün, Polonya Merkez ve Doğu Avrupa’nın lider ekonomisi ve Avrupa’daki en büyük dördüncü mobilya üreticisidir. Mobilya üretiminin yaklaşık %90’ını ihraç etmektedir. Mobilya sektörü Polonya’nın en fazla dış ticaret fazlası verdiği sektördür ki yıllık ortalama 5,2 milyar Avro fazla vermektedir. Polonya, oturma odası ve yemek odası için döşemeli mobilyalar ile mobilya aksesuarları alanında dünyanın en büyük ihracatçısıdır.

Yenilenebilir Enerji
Yenebilir enerji sektörü birçok yatırım imkânı sunmaktadır. Polonya toplam enerji tüketimi içinde yenilenebilir enerjinin payını AB’nin 2020 hedefleri ile belirledi. Polonya 2020 yılında toplam enerji tüketimi içinde yenilenebilir enerjinin payını %15,5 seviyesine (Elektriğin %19,3’ü, ısınma ve soğutmanın %17’si ve ulaştırma yakıtının %10,2’si) çıkarmak için yatırım yapmaktadır. Polonya’da yabancı ve yerel yatırımcıların yatırımları ile rüzgâr enerjisi ve biokütle yakıt alanlarında hızlı bir gelişme yakalandı.

Genel olarak değerlendirdiğimizde;

1. Birçok ülkesi yakın geçmişte yaşadığımız küresel krizlere yenik düşerken, Polonya sözkonusu krizlerden başarı ile çıkmış ve Avrupa Birliği'nde en istikrarlı ekonomilerin arasındaki güçlenen bir konum edinmiştir.
2. Polonya ve Türkiye sanayileri arasında önemli benzerlikler vardır. (Örneğin; otomotiv sanayi, beyaz eşya, TV ve IT ürünleri). Bu benzerlikler iletişimi ve dolayısı ile aynı dili konuşan iş adamlarının daha hızlı iş geliştirmesine imkân sağlamaktadır.
3. Hatta, Polonyalı ve Türk şirketlerin üçüncü ülke pazarlarına açılmak için ortaklaşa hareket ederek bu imkanları kullanmasında büyük bir potansiyel bulunmaktadır. Polonyalı şirketlerin Letonya, Litvanya, Estonya, Beyaz Rusya, Slovenya, Çek Cumhuriyeti gibi komşu ülkelerdeki iş kurma ve yürütme edinim ve tecrübelerinden yararlanılarak ortak iş kurma olanakları, tüm Ortak Pazar ülkelerinde yaygınlaştırılabiliriz. Bununla beraber, Türk şirketlerinin de edindiği bilgi ve tecrübelerin kullanımı sadece Irak, İran, Azerbaycan gibi komşu ülkeler ile sınırlı tutulmayıp, Asya kıtasında bulunan Türkmenistan, Kırgızistan ve Kuzey Afrika ülkeleri dahil tüm Afrika kıtası ülkeleri de bu iş birliği kapsamına alınmalıdır.
4. İki ekonomide büyümesine istikrarlı bir şekilde devam etmektedir. Sözkonusu büyüme ikili ticarete ve üçüncü ülkelerdeki işbirliğine de olumlu yansımaktadır.